Voor zijn bijzondere medewerking en ruime belangstelling aan de opgravingen op zijn terrein door de Belgische archeologen Joseph Hamal-Nandrin en Jean Servais werd in 1923 een uitvoerig overzichtsartikel in de "Revue Anthropologique" aan graaf de Geloes.René opgedragen.
Daarnaast werden de graaf en gravin in een publicatie van de paters Dominicanen uit 1937 postuum voor hun steun bedankt.

Uit dit alles blijkt dus dat vooral dankzij de enthousiaste en stimulerende steun en medewerking van René graaf de Geloes regelmatig uitvoerig onderzoek kon worden verricht in en rond de vuursteenmijnen.
Als dank hiervoor kreeg hij ook regelmatig mooie vondsten geschonken die werden gevonden door de vele onderzoekers in de loop der jaren.

Overige activiteiten van René graaf de Geloes:
Graaf de Geloes was een van de oprichters in 1882 van het Eijsdense landbouwcasino. Hij werd ere-voorzitter van het landbouwcasino. Het Landbouwcasino van Eijsden was een onderafdeling Van de Maatschappij van Landbouw in Limburg. Het doel van deze vereniging was o.a. het verbeteren van de kennis van landbouw- en veeteelttechnieken onder de boerenbevolking van Eijsden. Daarnaast, de verhoging van de afzet van producten en de spreiding van risico's door het gezamenlijk afsluiten van verzekeringen en/of gezamenlijk inkopen te doen.
Hij was ook lid van het hoofdbestuur van de Maatschappij van Landbouw in Limburg.

René graaf de Geloes (foto uit 1929)
©Stichting Eijsdens Verleden.

In hetzelfde jaar (april 1882) werd er een nieuwe harmonie opgericht: "Harmonie Ste.-Cécile" (de huidige Koninklijke Harmonie Ste-Cécile)
René graaf de Geloes en zijn echtgenote Blanche gravin de Lannoy waren niet alleen de mede oprichters, maar ook de beschermheer c.q. beschermvrouw van deze harmonie.
Hij was tevens president van het bestuur.
Daarnaast was hij voorzitter van de Sint Vincentiusvereniging en voorzitter van de lokale Onderlinge Veeverzekering.

In 1894 werd mede door de ondersteuning van René graaf de Geloes de oprichting mogelijk van de Coöperatieve melk- en boterfabriek van Oost-Maarland. Hij werd erevoorzitter van deze boterfabriek.
In 1890 en 1906 was René graaf de Geloes koning van de Schutterij St. Sebastianus Oost-Maarland, waarvan hij tevens beschermheer van was.

René graaf de Geloes overleed op het kasteel Eijsden op 25 augustus 1930.
Zijn vrouw Blanche gravin de Lannoy overleed op 19 april 1936. Zij werden bijgezet in de grafkapel van de familie die was aangebouwd aan de kerk van Breust.

Na hun dood ging het kasteel over in handen van hun kleinzoon Raphaël graaf de Liedekerke de Pailhe (Brussel 1903 -Utrecht 1943).
Raphaël trouwde in 1929 met Elisabeth gravin de Lichtervelde (Brussel 1908 -Eijsden 1994). Zij kregen vijf kinderen, onder wie de oudste zoon Marcel.
J Marcel graaf de Liedekerke de Pailhe (Eijsden 1935) huwde Béatrice Christyn gravin de Ribaucourt.
Ze zijn nog steeds de huidige bewoners van het kasteel.

In 1955 verkocht de grafelijke familie een deel van het Savelsbos aan de Staat en sindsdien wordt het gebied beheerd door Staatsbosbeheer.

De opgravingen door de paters Dominicanen: 1928-1932
Tussen 1921 en 1925 waren vooral de Nederlandse professor Dr. van Giffen (universiteit van Groningen; Biologisch-Archeologisch Instituut) en Dr. v.d. Sleen betrokken bij onderzoek in de omgeving van de prehistorische vuursteenmijnen.
Vooral rond en langs het ravijn de 'Schone Grub' in het Salelsbos en bij het Groot Atelier.
Rond 1923 vond Haarlemse onderzoeker dr. W. van der Sleen er zelfs een put / schacht van ongeveer 5 meter diepte, waarvan horizontale galerijen in het krijt uitgaan. Deze put diende om vuursteen te winnen.
Op 28 oktober 1928 komt dr. W. van der Sleen een lezing geven voor de fraters (paters in opleiding) en paters over de prehistorie van Zuid-Limburg en over zijn opgravingen in de buurt van Rijckholt.
Vanaf dat moment wist hij de nieuwsgierigheid te trekken en medewerking te krijgen van enkele paters Dominicanen.
In december volgt een tweede lezing over de prehistorie door Van der Sleen.
Het onderzoek van de paters start met wandelingen naar de vindplaats, waarna in december 1928 met graafwerkzaamheden wordt gestart onder leiding van père Fabien Moos.
Zelf hadden de paters dus de wetenschappelijke leiding en verrichtten zij het graafwerk.
De kloosterlingen, leraren en studenten gingen gedurende hun vakantie en  vrije uren aan het werk voor een periode van 3 jaar, ongeacht het jaargetijde (zelfs hartje winter).


Kaart van de paters Dominicanen uit 1929 met overzicht van de 28 opgravingen van de paters Dominicanen aangegeven met de nummers D1 - D28.
Ook de opgravingen van Hamal-Nadrin / Servais (HS) en Van Giffen (GF) en van der Sleen (SL) staan erop vermeld. Dat maakt het belang van de kaart nog groter.
G.A. staat voor: "Grand Atelier" = grote werkplaats waar vuursteen werd bewerkt.
Klik op de kaart voor een groter formaat kaart.

Het hele jaar 1929 vonden boven- en ondergrondse opgravingen plaats op verschillende plekken langs het ravijn de  Schone Grub, uitgezonderd put 12 (D12) die zuid-oost van het grote Atelier op het bouwland werd aangelegd.
Een aantal stookplaatsen werd ontdekt, met roodachtige stukken, stuk gesprongen vuursteen en as van hout.

Een drietal gewezen Franse marineofficieren, die na de oorlog in de orde traden, legden cartografisch alle bevindingen nauwkeurig vast op een schaal van 1: 1600 waarop alle onderzochte punten werden aangetekend. Deze kaart werd gemaakt en ingemeten onder leiding van pater Sebastien Villecourt (oud marine officier).
Op bovenstaande kaart staan de 28 plekken aangegeven waar de paters Dominicanen hebben gegraven (D1 - D28). Er zouden in totaal 31 opgravingen zijn verricht.
Bij de omzetting van de handgeschreven putnummers (D1-28) naar drukletters is een fout ingeslopen: D16, D21 en D24 ontbreken.
Bij de Henkeput zijn wel twee plaatsen met een dikke stip aangegeven. Waarschijnlijk zijn dit D21 en D24 (vooral omdat ze vlak bij opgraving D25 liggen; links onder op de kaart).
In totaal werden dus 31 plaatsen onderzocht.

Hoogtepunt van de opgravingen is La Grande Muraille (de grote wand) D15, die later samenvalt met D17 en D19 met een totale lengte van 28 m en 5-6 m hoog waaruit minstens 300 m³ grond verplaatst is. Zie foto hieronder.

1929: La Grande Muraille (de grote wand) waaraan in april 1929 door de Paters Dominicanen werd begonnen. Het was hun grootste ontsluiting in de Schone Grub.
Het betrof de vindplaatsen D15, D16, D17 en D19. Links van de boom aan de basis van het profiel is een galerij van een vuursteenmijn vrij gemaakt.

Ze ontdekten eveneens schachten en ondergrondse galerijen en vonden er zeer veel werktuigen waaronder ± 1200 vuurstenen hakken, 110 hertshoren werktuigen, een hertshoorn hamer met steelgat, twee fragmenten van een andere hamer, een deel van een aardewerkpot, zwart en zeer grofkorrelig, een groot bodemstuk van een neolithische pot en een goed ontwikkeld schedeldak.
Helaas is op dit moment niet bekend waar dit schedeldak en de unieke doorboorde geweihamer zijn en moeten deze daarom als verloren worden beschouwd.

Van de 110 geweien werden er slechts 6 in een mijngangetje gevonden. De meeste geweien werden door de paters Dominicanen in de uitgegraven mijnschachten gevonden.
Dit is ook het meest logische, immers de hertshoren houwelen (geweien) waren alleen geschikt om de hogere lagen uit te graven van de mijnschachten omdat de vuursteenhoudende lagen te hard waren voor de hertshoren houwelen. Deze geweien zouden dan te snel onbruikbaar worden (afbreken of te snel bot worden).
Er zijn dus relatief veel geweiresten gevonden, zeker in vergelijking met de opgravingen van de Werkgroep Prehistorische Vuursteenmijnbouw (1964-1972). Toen werden er slechts vijf geweiartefacten opgegraven. Dit is wel verklaarbaar omdat er toen vooral mijngangetjes werden uitgegraven en er verder geen schachten werden uitgediept.

Met de bekende dokter H.J. Beckers uit Beek (die ook al in 1926 onderzoek verrichte en enkele grafheuvels uit de bronstijd ontdekte met beenfragmenten op een plateau ten westen van Eckelrade [Gemeente Gronsveld]  werd in 1930 gezocht naar bewonerssporen op het plateau. De twaalf onderzoekssleuven die op diverse punten werden aangelegd leverde echter geen resultaat op.
Evenmin in het gebied bij de Henkeput.

De onderzoeken links en rechts van de Schoone Grub waren zoals hierboven al aangegeven wel rijk aan vondsten. Deze vondsten werden in eerste instantie opgenomen in het Dominicanen kloostermuseum (museumzaal).
Een selectie werd tentoongesteld op de "Exposition Internationele du Centenaire" in 1930 in Luik.

Uit foto's blijkt dat zij in hun witte kloosterkleding aan het werk waren met schoppen en houwelen en een verslag vermeldt: "iedere avond moesten ze zich in het klooster verschonen".
Op zondag 13 oktober 1929 verscheen een een bijzonder mooi artikel over de opgravingen van de Paters Dominicanen in de krant "De Maasbode". Hierin waren ook enkele bijzondere foto's van de opgravingen opgenomen.

Het artikel van Drs. G. Panhuysen van 13 oktober 1929 in de Maasbode
"Het geheim van de "Schoone Grubbe": een wetenschappelijke prestatie van de Fransche paters Dominicanen"
Met enkele bijzonder interessante foto's

Dat hun werk niet altijd zonder risico was blijkt uit een verhaal dat Pater Joskin later vertelde. Op een gegeven moment was een van de paters aan het werk in een van de ontdekte en uitgegraven schachten. Plotseling voelde en hoorde hij een dreigend gevaar (kraken) en verliet de schacht. Direct daarna stortte de schacht in.
De beschermheilige van de paters Dominicanen "Notre-Dame Sous-Terre van Chartres" (haar beeltenis hing ook in het museum van het Dominicanen klooster) had haar werk gedaan.

De Franse paters zetten hun werk voort tot 1932, het jaar waarin de meeste paters (ongeveer 60 paters en fraters) weer terugkeerden naar Frankrijk omdat na de eerste wereldoorlog de relatie met religieuzen in Frankrijk weer fors verbeterde.

Gelukkig hebben de paters Dominicanen ook enkele wetenschappelijke documenten gepubliceerd die een beeld geven van hun activiteiten.

Ingang voormalige klooster paters Dominicanen: bovenaan het wapen van de Paters Dominicanen.
Tegenwoordig ingang B&B café Riekelt.

Na het verlaten van het klooster in 1932 bleven vier paters en een broeder achter om de kerk en het klooster te verzorgen en het klooster werd van studiehuis een apostolaathuis.
In de jaren erna zijn er weer paters en broeders bijgekomen.
Echter, eind 1979 verlieten de Dominicanen het klooster in Rijckholt definitief. Het klooster werd aan de gemeente Gronsveld verkocht en de kerk bleef eigendom van het rectoraat.
In 1953 werd de voormalige klooster eetzaal (refter) omgevormd tot locatie voor de plaatselijke jeugd.
Verder werd het hele klooster afgebroken op de kerk en het jeugdlokaal na.
Het jeugdlokaal is nu omgebouwd tot een Bed and Breakfast faciliteit van het ernaast gelegen Eetcafé Riékelt.
In juni 2009 maakte het Bisdom Roermond bekend dat de kerk van Rijckholt gesloten zou gaan worden vanwege het geringe aantal kerkgangers
Het kerkbestuur wist dit te verhinderen.
De kerk werd opgesplitst. Een gedeelte van de kerk werd in de periode 2021-2022 omgebouwd tot een bezoekerscentrum voor de Vuursteenmijnen.
Zo is de cirkel weer rond en speelt de oorspronkelijke Dominicaanse kerk toch weer een rol in de vuursteenmijn geschiedenis.

Waar is de grote collectie van de paters Dominicanen gebleven?
Er is veel geschreven en beweerd over de uiteindelijke bestemmingen van de grote, mooie en bijzondere collectie van de paters Dominicanen.
Zo werd er beweerd dat een deel van de collectie verloren is gegaan door toedoen van de paters Dominicanen voor, tijdens en na hun vertrek uit het klooster.
Zo is er een gerucht dat op het station van Eijsden een pater met een zware koffer stond, die open sprong toen hij in de trein wilde stappen, waarna het perron bezaaid lag met artefacten.


Museum lokaal in het klooster van de paters Dominicanen toen ze er nog verbleven. De grote hoeveelheid geweien en vuurstenen artefacten zijn indrukwekkend.

Vast staat het volgende:
Een gedeelte is meegenomen tijdens hun vertrek naar Frankrijk. Er is in 2012 contact gezocht met de paters in Frankrijk om na te vragen of er nog resten van de vondsten uit Rijckholt in hun bezit waren. 
Dit bleek niet het geval te zijn.
Waarschijnlijk is er achteraf bezien niet veel meegenomen naar Frankrijk.
Een deel van de collectie bleef achter in het klooster en verdween is de loop der jaren voor een groot deel.

Een gedeelte van de verzameling werd afgestaan aan het Biologisch Archeologisch Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen (nu het Groninger Instituut voor Archeologie: GIA) waar ze werden geïnventariseerd. Het gaat om zeker 385 artefacten uit vuursteen en gewei.

Een ander deel van de vondsten ging naar het Bonnefantenmuseum in Maastricht. Deze collectie is nu in het Centre Céramique in Maastricht.
Het betreft de zogenaamde LGOG-collectie (Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap).
Hierin bevinden zich 113 vuurstenen artefacten. Daarnaast twee kleinere fragmenten van gewei van een edelhert en twee grote stukken met meerdere geweitakken.

Een kist met vondsten werd naar Brussel gestuurd (het Jubelparkmuseum / Musée du Cinquantenaire; tegenwoordig onderdeel van de Koninklijke musea voor Kunst en Geschiedenis).
Het besterft 30 vuurstenen artefacten en een geweihak.
Een deel van de vuurstenen artefacten heeft de coderingen van de paters (D nummer etc.)
Hier is ook een groot deel van de bijzondere collectie te vinden van Hamal-Nandrin.

Een gedeelte van de collectie werd geschonken aan het gemeentemuseum in Kerkrade. Het betrof 53 vuurstenen artefacten.
Er is een inventarisatielijst gevonden waarin 53 artefacten uitvoerig worden beschreven, waarvan 49 artefacten met D nummer en datum vondst.
Helaas is de collectie zelf na 1972 uit beeld verdwenen nadat het museum in de jaren zestig werd gesloten.

Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in leiden zou volgens een van de schriftelijke bronnen ook vondsten van de paters Dominicanen hebben ontvangen.
Uit inventarisatie van alle schriftelijke en digitale  archieven en de eigen collectie artefacten uit Rijckholt blijkt dit echter niet het geval te zijn.

Een deel van de collectie van de paters Dominicanen werd in 1929 geschonken aan de Graaf de Geloes van Eijsden (destijds eigenaar van het gebied rond de vuursteenmijnen).
Meer hierover in de volgende paragraaf.

In geen van de bekende collecties van de paters Dominicanen zijn de schedelkap en de doorboorde hamer van een hertengewei teruggevonden.
Daarom zullen ze helaas als verloren worden beschouwd.

Het fotoalbum "Station Néolithique de Rijckholt" en de geschonken collectie in 1929 (kasteel Eijsden)
De collectie van De Geloes in het kasteel te Eijsden die in 1929 door de paters Dominicanen (als dank voor alle hulp en medewerking) werd geschonken betreft 23 stukken bewerkt gewei en 147 vuurstenen artefacten, waaronder 72 hakken, 35 bijlen, 3 beitels, 19 afslagkernen.
Op de artefacten staat vaak de datum waarop de vondst is geregistreerd. De oudst geregistreerde vondsten zijn van januari 1929: 19-1-1929, met vindplaatscode D1 en 20-1-1929, met vindplaatscode D3.
Zie de kaart elders op deze pagina.
De vindplaatsen met een laag nummer zijn het eerst opgegraven, die met een hoge nummers aan het eind van het jaar.
Van de vondsten heeft 40% een D nummer en een datum en de diepte onder het maaiveld waarop ze gevonden zijn. De maximale diepte was 6 meter.


Voorbeeld: Vindplaats D15 op 5m diepte gevonden op 13-6-1929

Daarnaast zijn er nog 30 artefacten uit de opgravingen van Hamal-Nadrin en Van Giffen uit 1923 en 1926.

Jean Pierre de Warrimont (bestuurslid van de Archeologische  Vereniging Limburg (een sectie van de LGOG en Luc Amkreutz (Conservator collectie Nederland prehistorie van het Rijksmuseum van Oudheden) werden tijdens hun onderzoek van deze collectie van de Dominicanen in het kasteel te Eijsden door  de graaf en gravin Liedekerke de Paihle gewezen op een bijzonder fotoalbum.
De foto's staan op de rechter pagina's van het fotoalbum. Veel van deze foto's zijn nooit eerder gepubliceerd en daardoor extra waardevol om een beter beeld te krijgen van de grootschaligheid van de opgravingen van deze paters Dominicanen.

Op de linker pagina's van het fotoalbum staan foto's die later zijn toegevoegd aan het fotoalbum, zoals van het landschap rond Rijckholt en de Schone Grub in het Savelsbos.
Op meerdere pagina's in het fotoboek worden veel namen van de paters (aangegeven met "P") en fraters (paters in opleiding, aangegeven met "Fr") die meewerkten aan de opgravingen.
Uit de opsommingen van namen blijkt dat er minimaal 26 paters en fraters hebben deelgenomen aan de opgravingen.
Daarnaast zijn er foto's van de opgravingen van Hamal-Nandrin en Van Giffen, en foto's uit de publicatie van Hamal-Nandrin en Servais uit 1923 waarbij de graaf bedankt wordt voor zijn ondersteuning bij de opgravingen van deze Belgische (Luikse) archeologen.
Van de 64 foto's zijn er slechts 24 eerder gepubliceerd.
Het is een bijzonder unieke collectie foto's die duidelijk laat zien hoe uitvoerig de onderzoeken van de paters Dominicanen is geweest.
Uit alle foto's blijkt dat de opgravingen door de paters Dominicanen veel uitvoeriger was dan tot nu toe werd gedacht.

Alle foto's zijn beschikbaar gesteld voor publicatie op deze website door Jean Pierre de Warrimont in 2015.
Dankzij hem zijn de foto's nu beschikbaar op Internet.
Er is een afzonderlijke pagina gemaakt waarop alle foto's beschikbaar zijn, zie: Fotoalbum en collectie René graaf de Geloes.

De informatie op deze pagina is afkomstig uit en/of deels overgenomen uit de volgende bronnen:

• Boersma, H. René graaf de Geloes (1856-1930). 2022. Nog niet gepubliceerd artikel.
• Warrimont de, J.PL.M.N. en L. Amkreuz., Het geheim van de Schoone Grub. Archeologische opgravingen van de vuursteenmijnen te Rijckholt-Sint Geertruid in 1929 door de paters dominicanen uit Rijckholt. LGOG (De Maasgouw jrg. 134, no.2) 2015 p. 48 56.
• Warrimont de, J.PL.M.N, Eugène Dubois en zijn besluit om de missing link te zoeken. Stichting Eijsdens Verleden (Eijsdens verleden, nr. 120, okt. 2010) 2010 p.22-42
• Weertz, J. Archeologie: Een eeuw Grand atelier. Heemkundevereniging Grueles. (Grueles 1987 jrg. 7 april) p. 43-47
• Pleunis, Th en J. Purnot, 100 Jaar Dominflkanenklooster. Heemkundevereniging Grueles. (Grueles 1983 jrg. 3,  dec.) p.142-149
• Panhuysen, G. Het geheim van "de Schoone Grubbe", een wetenschappelijke prestatie van de Fransche paters Dominicanen (De Maasbode (derde blad, nr. 22726  13 oktober 1929
• Engelen, F.H.G., De oudste Mijnbouw in Nederland : De prehistorische vuursteenwinning in het Savelsbos bij Ryckholt - St. Geertruid (Geologie en mijnbouw, vol. 49 (1) p. 23-40 (1970).
• Engelen, F.H.G., Hoe dacht de Nederlandse archeologische wereld over de vondsten te Rijckholt? , in: P.C.M. Rademakers (red.), De prehistorische vuursteenmijnen van Rijckholt-Sint Geertruid, Werkgroep Prehistorische Vuursteenmijnbouw Nederlandse Geologische Vereniging afd. Limburg, 1998 (Maastricht) p. 21-31.
• Huijnen, T, Schutterij St. Sebastianus Oost-Maarland. Stichting Eijsdens Verleden (Eijsdens verleden, nr. 98-99, juli 2004) 2004