Inleiding
Foto: Overzicht van een gedeelte van de
prehistorische vuursteenmijnen in de zuidwand van de Plenkertstraat. |
 |
Valkenburgvuursteen werd in de prehistorie gewonnen op verschillende plaatsen in
en rond Valkenburg en aan de westrand van het Plateau van Margraten, onder meer
bij Cadier en Keer. Ook zijn er winplaatsen bekend in de westelijke dalwand van
het Maasdal. Gewoonlijk liggen de sporen van winning verscholen in de bodem,
omdat diepe kuilen (dagbouw) en de schachten van mijnen weer werden volgestort
of gevuld raakten met grond die erin spoelde. De prehistorische activiteiten die
er hebben plaatsgevonden, maken zich aan het oppervlak hooguit bemerkbaar door
de aanwezigheid van verspreide grove afslagen in een helling met dagzomend
kalksteen. Op enkele plekken echter zijn de sporen voor iedereen zichtbaar en
met wat toelichting ook herkenbaar, bijvoorbeeld in de Plenkertstraat te
Valkenburg aan de Geul.Daar liggen direct
naast de ingang van de Romeinse catacomben en schuin tegenover het brouwhuis van
bierbrouwerij De Leeuw (zie beneden) de restanten van 7
vuursteenmijnen. Ze vormden ooit de westelijke begrenzing van een ruwweg 2
km lange prehistorische winningszone, die reikte tot aan het Sint Jansbosch,
onder Oud-Valkenburg. Helaas is in de voorbije eeuwen de hellingvoet in de
Plenkertstraat afgegraven. Daarbij zijn ongewild (onbewust) talrijke
vuursteenmijnen vernietigd. Ter hoogte van de bierbrouwerij is gelukkig een
kleine strook met de resten van 7 mijnen gespaard gebleven.
In het
Neolithicum,
rond 3300 voor Chr., werd in deze mijnen vuursteen gedolven voor de productie
van werktuigen. De grofkorreligheid van het materiaal maakt dat
Valkenburgvuursteen tamelijk schokbestendig is en daarmee bij uitstek geschikt
voor het vervaardigen van bijlen.
Na de ontdekking in 1992
door F.T.S. (Fred) Brounen, K. (Karen) van der Graaf en amateur-archeoloog H. (Hub)
Pisters is hier uitvoerig onderzoek verricht door het toenmalige Instituut voor
Prehistorie van de Universiteit Leiden.
Op 26 mei 1999 werden de mijnen in de Plenkertstraat aangewezen als wettelijk beschermd archeologisch monument.
Met financiële steun van de gemeente Valkenburg, de toenmalige ROB (Rijksdienst
voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek) en met Europese gelden (het Interreg III
fonds) is het monument vervolgens ingericht. Op 4 juli 2003 werd het tijdens een
officiële opening gepresenteerd aan het publiek, dat vanaf die datum over een
wandelpad met 7 lichtmasten wordt geleid, langs een 53 meter lange
balustrade met tijdbalk, en niet te vergeten langs de meer dan 5000 jaar oude
mijntjes.
Het is een nieuwe toeristische attractie voor de gemeente Valkenburg.
Belangstellenden kunnen een rondleiding of
speciale rondleiding voor groepen aanvragen.
Dit kan door contact op te nemen met de Stichtong IOLVV: (De stichting ‘In onsen Lande van Valckenborgh)
Stuur hiervoor een mail naar: info[apenstaartje]iolvv.nl (let op: vervang
[apenstaartje] door @
Plattegrond met de
locatie van vuursteenmijnen in de Plenkertstraat. |
|
Legenda:
23 = Bierbrouwerij De Leeuw
21 = Openluchttheater
15 = Sport en recreatiecentrum Polfermolen
10 = Gemeentegrot |
|
|